تاثیر روشهای مختلف خاکورزی بر برخی از خصوصیات فیریکی خاک(مطالعه موردی: دشت ناز ساری)

به منظور بررسی اثر روش های مختلف خاکورزی بر برخی از خصوصیات فیزیکی خاک، طرحی از نوع فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در مزرعه زراعی دشت ناز ساری در سال 90-89 اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل t1: گاوآهن برگردان دار t2: زیرشکن t3: زیر شکن به همراه دکمپکتور بوده که در دو عمق 0 تا 40 سانتیمتری و 40 تا 80 سانتیمتری مورد بررسی قرار گرفت. پارامتر های فیزیکی مورد آزمایش شامل: جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی، تخلخل کل، ظرفیت نگهداشت آب خاک، سرعت نفوذ آب در خاک (نفوذپذیری)، ظرفیت زراعی (fc)، نقطه پژمردگی دائم (pwp)، آب قابل دسترس گیاه (awc)، پایداری خاکدانه ها، مقاومت خاک (شاخص مخروط) و رطوبت وزنی خاک بود. نتایج آزمایشات نشان داد تیمارهای خاکورزی تاثیر معنی داری بر جرم مخصوص ظاهری خاک داشت به طوری که کمترین میزان جرم مخصوص ظاهری در زمان استفاده از زیرشکن اتفاق افتاد و بیشترین مقدار آن مربوط به زمان استفاده از گاوآهن برگردان دار می باشد. در رابطه با جرم مخصوص حقیقی تفاوت معنی داری بین تیمارهای مورد بررسی و نیز عمق نمونه برداری وجود نداشت. تیمار و عمق هرکدام به تنهایی تاثیری بر روی تخلخل نداشته اما اثر متقابل عمق و تیمار بر روی تخلخل تاثیر بسیار معنی داری داشت. ظرفیت نگهداشت آب خاک در بین تیمارهای آزمایش تفاوت های بسیار معنی داری نشان داد به طوری که استفاده از زیرشکن و دکمپکتور بیشترین میزان ظرفیت نگهداشت آب خاک را به خود اختصاص داده است. تجریه و تحلیل داده ها نشان داده که تفاوت های بسیار معنی داری در بین تیمارها از نظر تاثیر بر روی رطوبت ظرفیت مزرعه و نقطه ی پژمردگی دائم وجود دارد که بیشترین اثر مربوط به زیرشکن و دکمپکتور بوده که تقریبا برابر با اثر شخم با گاوآهن برگردان دار می باشد. قطعه ای که در آن از زیرشکن و دکمپکتور استفاده شده است دارای بیشترین مقدار آب قابل دسترس گیاه می باشد. همچنین استفاده از زیرشکنی موجب افزایش سرعت نفوذ آب به درون خاک گردید. بین تیمارهای مورد آزمایش تفاوت های بسیار معنی داری بر روی پایداری خاکدانه ها وجود داشته به طوری که در زمان استفاده از گاوآهن برگردان دار بیشترین مقدار خاکدانه های پایدار وجود داشت و کمترین آن مربوط به کرت زیرشکن به همراه دکمپکتور بود. تیمارهای زیرشکن (632/1 مگاپاسکال) و زیرشکن به همراه دکمپکتور (870/1 مگاپاسال) در مقایسه با هنگام استفاده از گاوآهن برگردان دار (423/2 مگاپاسکال) موجب کاهش شاخص مخروط گشته اند. ضمناً خاکورزی موجب افزایش رطوبت وزنی در خاک گردید و بیشترین اثر در استفاده از زیرشکن به همراه دکمپکتور بود و پس از آن به ترتیب زیرشکن و سپس گاوآهن برگردان دار قرار دارند. همچنین زیرشکن به همراه دکمپکتور در عمق دوم نمونه برداری بیشترین درصد رطوبت وزنی (35/57 درصد) را نشان داده است.